Danışmanlık Meselesi

Öyle bir meslek düşünün ki, dış ticaretin en önemli paydaşlarından biri olacak, gümrüğe dair her şeyi bilecek, mesleğini icra ederken sayısız kanun, yönetmelik, tebliğ vb. sair mevzuattan sorumlu olacak, yaptığı beyandan eşya sahibiyle birlikte maddi, manevi sorumlu olacak.

Yukarıda yazdıklarımı mesleğe yabancı bir kişiye anlatsak hiç şüphesiz yaptığınız önemli bir meslek diyecektir. Evet bence de yaptığımız önemli bir meslek peki biz meslek mensupları olarak, bu kadar önemli bir mesleği icra ettiğimizin farkında mıyız? Bu farkındalığa sahip olmayan ciddi bir kesim olduğunu düşünüyorum.

Farkında olmadığımız için haksız rekabete yol açıyoruz, farkında olmadığımız için asgari ücret tarifesini tavan ücret tarifesi haline getiriyoruz, farkında olmadığımız için bazı iş çevreleri bizi dış ticarette maliyet unsuru olarak görüyor, farkında olmadığımız için bazı iş sahipleri mesleğimize hala müşavir yerine komisyoncu gözüyle bakıyor.

4458 sayılı Gümrük Kanununun yasalaşmasının ardından geçen 22 yıla rağmen dış ticaret erbabına artık komisyoncu değil müşavir olduğumuzu tam olarak anlatamadığımızı gözlemliyorum, neredeyse geçen çeyrek asırda zihinlerdeki dönüşümü tam olarak gerçekleştiremediğimizi üzülerek izliyorum.

4458 sayılı kanunla gelen “müşavir” tanımına rağmen hala komisyoncu gibi hareket etmeye çalışıyoruz. Bilgimizi de pazarlamak yerine hala sadece beyanname düzenleyip geçinmeye çalışıyoruz. Asgari ücret tarifemizde “Danışmanlık Ücretleri” adı altında bir başlık bulunmasına rağmen birçoğumuz bu hizmet kalemlerinden fatura düzenlemiyor veya düzenleyemiyor.

Bugün toplam 3,995(*) adet Gümrük Müşavirinin (YGM dahil) kaç tanesi bu hizmet kaleminden fatura kesebiliyor? Hepimiz gün geliyor onlarca ürüne tarife veriyoruz; gün geliyor bir proje için kilometrelerce yol gidip yerinde bilgi paylaşımında bulunuyoruz. Peki bu hizmet karşılığında herhangi bir ücret tahsil edebiliyor muyuz? Çoğu zaman hayır. Üzerine çalıştığımız proje hayata geçerse alabileceğimiz ücret sadece gümrükleme hizmet bedeli olacak, proje hayata geçmezse bize kalan koca bir “0” olacak.

Sözlük anlamı “danışman” olan bir meslek grubunun verdiği danışmanlık hizmetinin karşılığını almaması veya alamaması düşündürücü. Diğer taraftan bu hizmetin (bazı) dış ticaret erbabı nezdinde karşılığının olmaması da oldukça üzücü. Verdiği hizmeti fatura eden meslektaşlarım ile bu konuda duyarlı dış ticaret erbabını ayrı bir yere koyarak; bizlerin bu noktada ticari kaygıları bir kenara bırakıp, birlik içerisinde verdiğimiz bu hizmetin beyanname düzenlemekten ayrı bir iş olduğunu anlatmamız gerektiğini düşünüyorum.

Hatta Bakanlığımızın da desteğiyle Asgari Ücret Tarifesine İlişkin Tebliğ’de yapılacak “Beyanname sayısı aylık …. adedi aşan firmalara danışmanlık ücreti fatura edilebilir” şeklindeki bir düzenleme ile en azından aylık bazda danışmanlık ücreti fatura edilmesinin önünün açılması mümkündür. Bu alan üzerinden oluşacak gelirlerin ise tüzel kişiliklerin mali tablolarına olumlu etki yapacağı ve ekonomik yapılarını güçlendireceği açıktır.

2023 yılı Asgari ücret tarifesinin açıklanmasını beklediğimiz bu günlerde camiamızın beklentilerini karşılayacak, işletmelerin devamlılığını tehlikeye sokmayacak bir tablo oluşmasını temenni eder, bu vesile ile tüm meslektaşlarıma emeklerinin karşılığını alabileceği, kazasız, cezasız, sağlıklı ve bereketli bir yıl dilerim.

Ali Kamer OBAN
Gümrük Müşaviri

(*) Kaynak Ticaret Bakanlığı’nın 08.12.2022 tarihli verisi