KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE KANUNUNUN GEÇİCİ 10 UNCU MADDESİ VE GÜMRÜK KANUNUNUN GEÇİCİ 9 UNCU MADDESİNİN UYGULANMASINDA YAŞANAN SORUNLARLA İLGİLİ BİLGİ NOTU
KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE KANUNUNUN GEÇİCİ 10'UNCU MADDESİ (İTHALİNDE EKSİK VERGİ ÖDENEN ARAÇLARLA İLGİLİ DÜZENLEME)
İthal araçların ithali aşamasında kıymet farkından ötürü eksik vergi ödenmesi sebebiyle, ilgililer hakkında Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa göre işlem yapılabilmektedir. Aracın çıkış ülkesindeki fiyatı yüksek olmasına rağmen ithalatçı tarafından düşük ithalat vergisi ödemek amacıyla, aracın fiyatı düşük gösterilerek Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 3/2 inci maddesine aykırı hareket edilebilmektedir. Bu maddeye göre; eşyayı, “aldatıcı işlem ve davranışlarla” gümrük vergileri kısmen veya ve tamamen ödenmeksizin ülkeye sokan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu durumda; soruşturma aşamasında ya da yargılama devam ederken, suça konu araca Ceza Muhakemesi Kanununun 127 ve 128 inci maddesi uyarınca el konulabilmekte, yargılama sonucunda da aracın müsaderesine karar verilebilmektedir.
27.01.2017 tarihli ve 29961 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun Geçici 10 uncu maddesi aşağıda belirtilmiştir. Bu madde, sadece 27.01.2017 tarihinden önce Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 3/2 inci maddesine göre açılan kamu davalarında el konulan araçlara uygulanmaktadır. Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 3/2 inci maddesine temas edip de, 27.01.2017 tarihinden önce gümrük müfettişleri veya gümrük idareleri tarafından yapılan soruşturma kapsamı araçlara veya soruşturması tamamlanıp Cumhuriyet savcılığına gönderilen soruşturma dosyalarına konu araçlara uygulanamamaktadır.
GEÇİCİ MADDE 10-(27.01.2017 tarih ve 29961 sayılı R.G. 6770 s.k.ile eklenmiştir) (1) Bu Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca gümrük vergilerinin kısmen eksik ödenmesi nedeniyle açılan kamu davalarında, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce el konulan ve müsadere kararı verilmemiş kara taşıtları ile ilgili olarak;
a) Taşıtın tasfiyesinin tamamlanmamış olması,
b) Bu maddenin yürürlüğe girdiği ayı takip eden altıncı ayın sonuna kadar ilgili gümrük idaresine başvurulması ve taşıtın ilk iktisabında ödenmesi gereken özel tüketim vergisinin %25'ine tekabül eden tutarın başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde ilgili tahsil dairesine ödenmesi,
şartlarının birlikte gerçekleşmesi halinde el koyma kararı kaldırılır ve el konulan aracın sahibine iade edilmesine karar verilir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen kamu davalarında, eşyanın müsaderesi yerine eşyanın gümrüklenmiş değerinin ödenmesine karar verilir.
(3) Birinci fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye Adalet Bakanlığı ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı müştereken yetkilidir.
GÜMRÜK KANUNUNUN GEÇİCİ 9 UNCU MADDESİ (İKİNCİ EL ARAÇLARLA İLGİLİ DÜZENLEME)
İkinci el araç olmasına rağmen, sıfır araç gibi ithal edilen araçlarla ilgili olarak Gümrük Kanunu’nun 235/1-c maddesine göre işlem yapılabilmektedir.
4458 sayılı Gümrük Kanununun 235/1-c maddesine göre; Eşyanın ithali, lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olduğu halde uygunluk ve yeterlilik belgesine tabi değilmiş veya belge alınmış gibi beyan edildiğinin tespit edilmesi halinde, eşyanın gümrük vergilerinin yanı sıra, eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verilir.
Aynı maddenin 4 üncü fıkrasına göre ise, bu eşyaya el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir ve eşya 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre tasfiyeye tabi tutulur. Kara, deniz ve hava ulaşım araçları hakkında verilen el koyma kararları, bu araçların siciline şerh verilmek suretiyle icra olunarak el koyma ve mülkiyetin kamuya geçirilmesi işlemlerine devam edilir.
27.01.2017 tarihli ve 29961 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Gümrük Kanununun Geçici 9 uncu maddesi aşağıda belirtilmiştir.
Gümrük Kanunu Geçici Madde 9: ‘’Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bu Kanunun 235 inci maddesi uyarınca el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı verilen kara ulaşım araçları ile ilgili olarak bu maddenin yürürlüğe girdiği ayı takip eden altıncı ayın sonuna kadar ilgili gümrük idaresine başvurulması ve taşıtın ilk iktisabında ödenen özel tüketim vergisinin %25'ine tekabül eden tutarın, başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde ilgili tahsil dairesine ödenmesi halinde, el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı kaldırılır ve el konulan araç, sahibine iade edilir. Bu karar gümrük idaresi tarafından ilgili mahkemeye bildirilir. Tasfiyesi tamamlanmış ulaşım araçları için bu fıkra kapsamında başvurular kabul edilmez.
Birinci fıkrada belirtilen oran bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak İlk iktisabı gerçekleşmiş kara ulaşım araçları ile ilgili olarak, bu Kanunun 235 inci maddesi kapsamında el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı verilmesi gereken fiilin gümrük idaresince tespit edilmesinden önce ve birinci fıkrada belirtilen süre içinde kendiliğinden bildirilmesi durumunda yüzde15 olarak uygulanır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı müştereken yetkilidir.
KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE KANUNUNUN GEÇİCİ 10 UNCU MADDESİ İLE GÜMRÜK KANUNU GEÇİCİ 9 UNCU MADDESİ’NİN BİRLİKTE İNCELENMESİ
Her iki maddenin incelenmesi neticesinde;
**Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun Geçici 10 uncu maddesinin; düşük vergi ödemek amacıyla düşük kıymet beyanı eyleminin sonuçları için düzenlendiği ancak 27.01.2017 tarihinden önce gümrük müfettişleri veya gümrük idareleri tarafından yapılan soruşturma kapsamı araçlara veya soruşturması tamamlanıp Cumhuriyet savcılığına gönderilen soruşturma dosyalarına konu araçlara uygulanma olanağı bulunmadığı görülmektedir.
**Gümrük Kanununun Geçici 9 uncu maddesinin; ikinci el araçların, sıfır araç gibi ithal edilmesi eyleminin sonuçları için düzenlendiği ancak maddenin 2 inci fıkrasının gümrük idaresince tespit edilmesinden önce bildirim şartı içermesi nedeniyle gümrük müfettişleri veya gümrük idareleri tarafından yapılan soruşturma kapsamı araçlara uygulanma olanağı bulunmadığı görülmektedir.
**Bu nedenlerle, Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun Geçici 10 uncu maddesinin ve Gümrük Kanununun Geçici 9 uncu maddesinin istenilen amaca ulaşmadığı açık olup, yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda eşitsizliği ortadan kaldıracak yeni bir yasal düzenlemeye ihtiyaç olduğu görüşündeyiz.
Umut Coşar
